ประเทศไทยไม่ใช่ประเทศแรกที่มีการใช้ตะเกียบ แล้วคนไทยใช้ตะเกียบกันตั้งแต่เมื่อไหร่ แล้วเอาตะเกียบมาจากไหน ฟีนิกซ์แวร์จะมาเล่าให้ฟัง
ตะเกียบ ถือเป็นอุปกรณ์สำคัญในการทานอาหารไม่ต่างจากช้อนส้อมเลย เพราะทุกบ้านสามารถใช้ตะเกียบได้อย่างคล่องแคล่วโดยอัตโนมัติ ตะเกียบได้แทรกซึมเข้าไปในวิถีการทานอาหารของคนไทยตั้งแต่ตอนไหนก็ไม่รู้ รู้แค่ว่าทุกร้านอาหารต้องมีตะเกียบ แต่จะว่าไปแล้วตะเกียบก็ไม่ใช่ของไทย แล้วต้นกำเนิดมาจากที่ไหน และตะเกียบสำหรับคนไทยเริ่มใช้กันตั้งแต่เมื่อไหร่ ชักจะสงสัยแล้วสิ
สารบัญ
‘จีน’ ชาติแห่งการใช้ตะเกียบ
ตะเกียบถือกำเนิดที่ประเทศจีนเป็นที่แรก มีมาเป็นพันปีแล้ว เริ่มจากใช้ไม้ 1 อันในการคนอาหารในหม้อ จากนั้นเริ่มใช้ไม้ 2 อันประกบกันเพื่อคีบผักต้มในหม้ออาหาร แต่ยังไม่ใช้ตะเกียบรับประทานอาหารโดยตรง เพราะสมัยนั้นการนำตะเกียบมาตักข้าวถือว่าเสียมารยาทมาก ๆ ตะเกียบมีไว้สำหรับคีบอาหารใส่จานเท่านั้น จะเริ่มใช้ในการรับประทานอาหารจริง ๆ ก็สมัยราชวงศ์ฮั่น ประมาณ 500 ปีก่อนคริสตกาล แต่เป็นที่นิยมที่สุดในสมัยราชวงศ์ถัง และถูกใช้เป็นอุปกรณ์หลักบนโต๊ะอาหารจนถึงปัจจุบัน ในตอนนี้ตะเกียบก็ได้แพร่ไปทั่วภูมิภาคเอเชีย โดยเฉพาะประเทศไทย
ก่อนมีตะเกียบ คนไทยใช้อะไร?
แต่ก่อนจะมีตะเกียบเข้ามา คนไทยก็มีอุปกรณ์รับประทานอาหารที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด สมัยก่อนคนไทยใช้มือในการรับประทานอาหารทุกชนิด จะคาว หวาน อาหารแห้ง หรือแกงต่าง ๆ ฝ่ามือเดียวเอาอยู่ แต่วิถีมือเปิปของเราก็เริ่มจางลงในสมัยรัชกาลที่ 5เมื่อมีช้อน-ส้อมที่อิมพอร์ตจากยุโรปมาแทน ส่วนตะเกียบนั้น จริง ๆ แล้วล่องเรือสำเภาจากจีนแผ่นดินใหญ่มาจอดที่ไทยก่อนช้อน-ส้อมเสียอีก เพียงแต่ไม่ค่อยนิยมเพราะไม่รู้จะเอาตะเกียบไปใช้กับอาหารอะไรดี แต่นานเข้าอาหารจีนเริ่มแพร่หลายมากขึ้น เช่น ก๋วยเตี๋ยว บะหมี่ ที่เป็นอาหารยอดฮิตในไทยไปเสียแล้ว สุดท้ายคนไทยก็ปฏิเสธการใช้งานตะเกียบไม่ได้จริง ๆ
ประเภทตะเกียบ
ปัจจุบันอิทธิพลตะเกียบในไทยนอกจากจะมาจากจีนแล้วยังมาจากญี่ปุ่นและเกาหลีด้วย ซึ่งญี่ปุ่นและเกาหลีก็ได้อิทธิพลจากจีนมากอีกที โดยตะเกียบจาก 3 ชาตินี้มีลักษณะพิเศษเฉพาะที่เหมาะกับอาหารในชาตินั้น ๆ
ตะเกียบจีน
ตะเกียบจีนจะยาวที่สุดในบรรดาตะเกียบเนื่องจากวัฒนธรรมอาหารของจีนคือทานเป็นครอบครัว โต๊ะทานข้าวจึงมีลักษณะเป็นวงกลมใหญ่แบบหมุนรอบทิศ ตะเกียบยาวจะช่วยคีบอาหารจากจุดที่ไกลได้ง่ายขึ้น ปลายมนด้ามเหลี่ยมเพื่อป้องกันตะเกียบลื่น เป็นตะเกียบที่พบเห็นได้บ่อยในประเทศไทย
ตะเกียบญี่ปุ่น
คนญี่ปุ่นชอบกินปลา ปลายตะเกียบจึงแหลมเป็นพิเศษเพื่อใช้คีบเนื้อปลาให้หลุดออกจากก้าง สามารถคีบอาหารเป็นคำได้ง่ายดาย และเนื่องจากคนญี่ปุ่นมีวัฒนธรรมการกินแบบเดี่ยว ไม่ได้รกินเป็นสำรับ จึงไม่ต้องใช้ตะเกียบที่ยาวมาก
ตะเกียบเกาหลี
เกาหลีใช้ตะเกียบโลหะซึ่งมีผิวเรียบมันแต่มีลักษณะแบนเพื่อให้สามารถคีบอาหารได้ เหตุผลที่โลหะทำตะเกียบเพราะเชื่อว่าในสมัยก่อนโลหะสามารถตรวจจับพิษในอาหารได้ ซึ่งไทยก็เริ่มใช้ตะเกียบโลหะบ้างแล้ว ไม่ใช่เพราะตรวจหาพิษแต่ใช้ตามซีรีส์เกาหลีเรื่องโปรดต่างหาก
สรุป
ตะเกียบเกิดขึ้นที่ประเทศจีน ส่วนประเทศไทยก็ได้รับอิทธิพลอาหารทำให้ต้องใช้ตะเกียบโดยปริยาย ปัจจุบันมีประเทศในเอเชียที่นิยมใช้ตะเกียบมากมาย และได้มีการพัฒนาตะเกียบให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมอาหารของประเทศนั้น ๆ
เราอาจจะไม่ได้เป็นชาติที่คิดค้นตะเกียบ แต่ตะเกียบก็เป็นอุปกรณ์สำคัญบนโต๊ะอาหารที่อยู่คู่ครัวไทยมานาน ยิ่งตอนนี้คนไทยต่างตกเป็นทาสหมูกระทะ และเราก็ใช้ตะเกียบคีบหมูกันจนเคยชินมานาน จะให้ใช้ส้อมแทนก็ไม่ได้อรรถรส ต้องยอมรับแล้วหละว่าเราขาดตะเกียบไม่ได้แล้ว
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก
สนเทศน่ารู้ :: วัฒนธรรมตะเกียบ
ตะเกียบคู่น้อย : ปัญญายิ่งใหญ่
ตะเกียบ 3 ชาติ ญี่ปุ่น จีน เกาหลี ต่างกันอย่างไร?
ฟีนิกช์แวร์ จำหน่ายจานชาม ถ้วยน้ำจิ้ม แก้วน้ำ ช้อน เซรามิค เมลามีน และตะเกียบ หลากสไตล์ พร้อมดีไซน์ตอบโจทย์ทุกการใช้งาน เหมาะกับทุกธุรกิจอาหาร ไม่ว่าจะเป็น ร้านอาหารทั่วไป โรงอาหาร ศูนย์อาหาร โรงแรม ภัตตาคาร ร้านบุฟเฟ่ต์ ชาบู-หมูกระทะ หรือเหมาะกับใช้งานใน องค์กรภายใน สำนักงาน และใช้ในครัวเรือน